UNESCO, agencja ONZ nadzorująca edukację, naukę i kulturę, opublikowała raport wzywający do wprowadzenia zakazu używania smartfonów w szkołach na całym świecie. Ten środek poprawi jakość edukacji i ochroni dzieci przed zastraszaniem i nękaniem w cyberprzestrzeni.

Istnieją dowody na to, że nadmierne korzystanie z telefonów komórkowych jest bezpośrednio związane z niższymi wynikami w nauce, a duża ilość czasu spędzanego przed ekranem negatywnie wpływa na stabilność emocjonalną dzieci, czytamy w artykule. Wezwanie do zakazu smartfonów wskazuje, że technologie cyfrowe w ogóle, w tym sztuczna inteligencja, muszą być podporządkowane „wizji skoncentrowanej na człowieku” edukacji — nie mogą zastępować bezpośredniej interakcji z nauczycielem.

UNESCO ostrzega decydentów przed lekkomyślnym przyjmowaniem technologii cyfrowych, których pozytywny wpływ na efekty uczenia się i efektywność kosztową łatwo przecenić, a nowe nie zawsze jest najlepsze. Coraz szersze segmenty nauki przenoszą się do sieci, zwłaszcza na uniwersytetach, i niedopuszczalne jest zaniedbywanie „społecznego aspektu” edukacji, w którym uczniowie uczą się twarzą w twarz. „Ci, którzy nawołują do większej indywidualizacji, mogą nie dostrzegać istoty edukacji” – przekonują autorzy raportu.

Rządy krajowe powinny zapewnić jasne cele i zasady, zgodnie z którymi technologie cyfrowe w edukacji przynoszą korzyści i zapobiegają szkodom zarówno dla zdrowia uczniów, jak i szerszych aspektów demokracji i praw człowieka, na przykład poprzez naruszanie prywatności lub mowę nienawiści w Internecie. Nadmierne lub niewłaściwe korzystanie przez uczniów z rozwiązań technologicznych — smartfonów, tabletów lub laptopów — może rozpraszać, przeszkadzać lub szkodzić nauce. Cytowane są materiały z międzynarodowych projektów badawczych na dużą skalę, wskazujące na „negatywny związek” między nadmiernym wykorzystaniem technologii cyfrowych a wynikami w nauce.

Technologia ma potencjał, by otworzyć nowe możliwości uczenia się milionom ludzi, ale korzyści, jakie zapewnia, rozkładają się nierównomiernie — osoby o niskich dochodach są wykluczone z tego procesu, a cyfrowa infrastruktura edukacyjna jest droga. Ponadto istnieje zbyt mało wiarygodnych badań potwierdzających korzyści płynące z technologii cyfrowych w edukacji. Znaczna ich część jest finansowana przez prywatne firmy edukacyjne w celu sprzedaży cyfrowych produktów edukacyjnych. Ich wpływ na otoczenie polityczne na całym świecie rośnie i jest to powód do niepokoju.

Według UNESCO, rządy w krajach już zaczynają stawiać na pierwszym miejscu potrzeby uczniów. Jako przykład podaje się Chiny, gdzie wykorzystanie urządzeń cyfrowych jako narzędzi do nauki jest ograniczone do 30% czasu zajęć. Jednocześnie między takimi blokami zapewnione są regularne przerwy. W dobie kwarantanny nauka online była w stanie zatrzymać upadek edukacji – miliardy uczniów przestawiły się na ten format, ale miliony bez dostępu do internetu pozostały w tyle.

UNESCO przeanalizowało dwieście systemów edukacji na całym świecie i stwierdziło, że co szósty kraj zakazał używania smartfonów w szkole. We Francji odpowiednia norma obowiązuje od 2018 r., a w Holandii wejdzie w życie w 2024 r. Były minister edukacji Wielkiej Brytanii próbował wprowadzić tę zasadę w 2021 roku w całym kraju, ale spotkał się ze sprzeciwem związków zawodowych, które zwróciły uwagę, że takie zakazy mogą wprowadzić tylko kierownictwo placówek oświatowych.