Botanicy odkryli, że ponad tysiąc z około dwóch i pół tysiąca współczesnych gatunków palm jest zagrożonych. Szczególnie wiele takich gatunków występuje w Azji Południowo-Wschodniej i na wyspach Pacyfiku. Jednocześnie szereg rzadkich i zagrożonych wyginięciem palm ma duże znaczenie gospodarcze dla osób, które wykorzystują je jako źródło pożywienia, lekarstw i materiałów budowlanych. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Nature Ecology and Evolution.

Palmy (Arecaceae) są szeroko rozpowszechnione w tropikach i subtropikach na całym świecie. Odgrywają kluczową rolę w wielu ekosystemach, zapewniając pożywienie i schronienie różnym zwierzętom. Ponadto palmy są jedną z najcenniejszych rodzin roślin z ekonomicznego punktu widzenia. Niektórzy z jej przedstawicieli, jak palmy kokosowe (Cocos nucifera), daktylowe (Phoenix dactylifera) i olejowe (Elaeis guineensis), od dawna są udomowione i uprawiane na skalę przemysłową. Ludzie korzystają również z setek dzikich gatunków.

Obecnie wiele gatunków palm cierpi z powodu przełowienia, wylesiania, gatunków inwazyjnych i zmian klimatycznych. Jednak pomimo znaczenia tych roślin dla przyrody i człowieka ryzyko ich wyginięcia nie zostało wystarczająco zbadane. Na przykład Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody przyznała status ochrony tylko 797 z około 2500 istniejących gatunków palm (tj. 31 procent całkowitej różnorodności rodziny). Są to głównie gatunki z Afryki i Madagaskaru. Jednak tylko 23 procent gatunków palm ma najnowsze szacunki stanu, które mają mniej niż dziesięć lat.

Zespół botaników kierowany przez Sidonie Bellot z Królewskich Ogrodów Botanicznych w Kew postanowił ustalić, ile gatunków palm jest zagrożonych wyginięciem w nadchodzących dziesięcioleciach. W tym celu naukowcy zebrali informacje na temat rozmieszczenia, wykorzystania przez ludzi i zagrożeń dla istnienia 1381 gatunków palm. Uzupełniono je o nowe oceny stanu ochrony kolejnych 508 gatunków palm. Ostateczna próba zawierała informacje o około 75 procentach całej różnorodności rodziny.

Po przeanalizowaniu danych za pomocą modelu uczenia maszynowego Bello i jej współpracownicy doszli do wniosku, że 703 z 1381 badanych gatunków palm jest zagrożone wyginięciem. Jeśli weźmiemy pod uwagę kolejne 353 gatunki, które zostały ocenione jako wrażliwe, zagrożone lub na skraju wyginięcia w publikacjach w ciągu ostatnich dziesięciu lat, to okazuje się, że zagrożonych jest ponad 1000 gatunków palm, czyli 56 proc. próbka. Jest to wysoki odsetek, ale niższy niż poprzednie szacunki, według których 69-80 procent wszystkich gatunków palm jest zagrożonych wyginięciem.

Zagrożone są 48 procent ewolucyjnie i funkcjonalnie odrębnych gatunków palm. A wśród gatunków wykorzystywanych przez ludzi, 29 procent - czyli 185 gatunków - jest zagrożonych. Gatunki, które służą jako źródło pożywienia lub materiału do budowy, wytwarzania przyborów i narzędzi są bardziej wrażliwe niż te, które są niezbędne do produkcji leków lub mają znaczenie kulturowe. W większości przypadków rzadkie gatunki palm używane przez ludzi można zastąpić pokrewnymi gatunkami o podobnych cechach, jeśli wyginą. Nie stwierdzono jednak takiej substytucji dla 16 gatunków.

W kolejnym etapie autorzy dowiedzieli się, gdzie rośnie szczególnie wiele rzadkich i zagrożonych wyginięciem palm. Okazało się, że w niektórych regionach bogatych gatunkowo ponad 40 procent wszystkich rodzimych palm, które różnią się ewolucyjnie i funkcjonalnie lub są wykorzystywane przez ludzi, jest zagrożone wyginięciem. Wśród nich są Madagaskar, Nowa Gwinea, Filipiny, Hawaje, Borneo, Jamajka, Wietnam, Vanuatu, Nowa Kaledonia i Sulawesi. Wyniki badań pokazują, że w najbliższych dziesięcioleciach może wyginąć ponad tysiąc gatunków palm. Aby temu zapobiec, należy podjąć dodatkowe środki ochrony środowiska. Jednocześnie szczególną uwagę wymagają gatunki z Azji Południowo-Wschodniej i Wysp Pacyfiku.