Międzynarodowy zespół naukowców z Uniwersytetu Yale w Stanach Zjednoczonych oraz Chin przeprowadził gruntowne badania, które dostarczyły zaskakujących wniosków na temat tempa ewolucji różnych organizmów. Opublikowane w czasopiśmie naukowym "Evolution" odkrycie wskazuje, że szczupaki są najbardziej stabilnym ewolucyjnie kręgowcem szczękowym na naszej planecie.

Naukowcy wykorzystali zaawansowane metody analizy komputerowej, aby zbadać sekwencje genów zachowane od wspólnych przodków poszczególnych gatunków. Dzięki temu mogli prześledzić tempo zastępowania lub mutacji materiału genetycznego w czasie. Analiza danych wykazała, że szczupaki charakteryzują się najwolniejszym tempem ewolucji spośród wszystkich kręgowców szczękowych.

Te drapieżne ryby pozostały praktycznie niezmienione od czasu swojego pojawienia się w okresie jurajskim, czyli około 150 milionów lat temu. Dla porównania, linie ewolucyjne ludzi i wombatów również rozeszły się około 100 milionów lat temu, a jednak te organizmy różnią się od siebie znacznie bardziej niż dwa gatunki szczupaków oddzielone tym samym okresem czasu.

Naukowcy określają szczupaki mianem "żywych skamieniałości" - organizmów, które mają wspólne pochodzenie z wymarłymi liniami rodowymi, a jednocześnie niewiele różnią się od swoich starożytnych krewnych. Niskie tempo zastępowalności w tej grupie ryb koresponduje z niską częstotliwością pojawiania się nowych gatunków. Dwa szczupaki oddzielone 100 milionami lat ewolucji nadal mogą się ze sobą krzyżować.

Badacze zauważyli, że mechanizm leżący u podstaw tego wyjątkowego tempa ewolucji u szczupaków może mieć związek z efektywną naprawą uszkodzeń DNA. Dzięki temu organizmy te mogą rozwijać się w niezmienionej formie przez ponad 150 milionów lat.

Warto jednak podkreślić, że nie wszystkie zwierzęta uznawane za "żywe skamieniałości" zachowują się w ten sposób. Badania wykazały, że niektóre z nich, takie jak ryba Coelacanth czy tropikalny ptak hoacyn, znacząco różnią się od swoich skamieniałych przodków, mimo iż zachowały wiele charakterystycznych cech.

Odkrycie to rzuca nowe światło na mechanizmy ewolucji i zmienia naszą perspektywę na temat tempa, w jakim organizmy mogą ulegać zmianom. Szczupaki, jako najbardziej stabilny ewolucyjnie kręgowiec szczękowy, stanowią fascynujący obiekt badań dla naukowców, którzy chcą lepiej zrozumieć czynniki wpływające na tempo i kierunek ewolucji życia na Ziemi.