Najnowsze badania zaprezentowane na konferencji Amerykańskiej Unii Geofizycznej sugerują, że indyjska płyta tektoniczna może pęknąć na dwie części. W przeciwieństwie do pionowego rozłamu obserwowanego w Afryce Wschodniej, Indie mogą doświadczyć poziomego rozdziału podczas zderzenia z Eurazją, tworząc dwie warstwy, każdą o grubości około 100 kilometrów.

Tradycyjnie uważa się, że Himalaje i Płaskowyż Tybetański są wynikiem ruchu płyty indyjskiej na północ z prędkością 1-2 milimetrów rocznie, co powoduje jej zderzenie z płytą eurazjatycką. Jednak nowa teoria zakłada, że płyta indyjska „foliuje”, co oznacza, że górna część płyty odrywa się, podtrzymując Tybet, podczas gdy gęstsza dolna część zapada się w płaszcz. Ta koncepcja tłumaczy ogromną wysokość Tybetu i zachowanie dolnej części płyty podobne do oceanicznych płyt tektonicznych.

Badacze opierają swoje wnioski na dowodach pośrednich, ponieważ bezpośrednie badania na głębokość 100 kilometrów są niepraktyczne. Istotnym dowodem są pomiary izotopów helu w 200 źródłach tybetańskich. Hel-3, rzadki izotop, wskazuje na źródło płaszcza, które pozostało po uformowaniu się planety. Obserwacje wskazują, że płaszcz znajduje się wystarczająco blisko powierzchni w północnym Tybecie, aby hel-3 mógł uciec, podczas gdy w regionie południowym dominuje hel-4, co sugeruje, że płyta nie uległa jeszcze pęknięciu.

To odkrycie może mieć fundamentalne znaczenie dla nauki o stałej Ziemi, zmieniając nasze rozumienie formowania się Himalajów, Płaskowyżu Tybetańskiego oraz ogólnej dynamiki kontynentalnej. Profesor Douwe van Hinsbergen z Uniwersytetu w Utrechcie, który nie był zaangażowany w badanie, określił to jako fundamentalne odkrycie w nauce o stałej Ziemi.

Chociaż badanie to dostarcza przekonujących dowodów na rozwarstwienie indyjskiej płyty kontynentalnej, konieczne są dalsze badania i eksploracje, aby w pełni zrozumieć ten złożony proces geologiczny. Konsekwencje tego odkrycia mogą wykraczać poza samo formowanie się Himalajów i Płaskowyżu Tybetańskiego, potencjalnie zmieniając nasze rozumienie dynamiki kontynentalnej.