Australijscy lekarze przedstawiają nowe dowody na korzyść wirusowego charakteru cukrzycy typu 1 – choroba, która prowadzi do zniszczenia komórek trzustki i całkowitej niezdolności organizmu do wytwarzania własnej insuliny.

Cukrzyca to nie jedna, ale cała grupa chorób. Najczęstszym z nich jest cukrzyca typu 2, która jest związana z upośledzoną produkcją insuliny. Rozwija się w wyniku zaburzeń metabolicznych, które mogą być spowodowane niedożywieniem i otyłością, dlatego najczęściej pojawia się u osób w średnim i starszym wieku. Kolejny najczęstszy typ, cukrzyca typu 1, często występuje u młodych ludzi. Występuje z powodu zniszczenia trzustki, przez co organizm nie jest w stanie wyprodukować własnej insuliny.

Uważa się, że cukrzyca typu 1 ma charakter autoimmunologiczny: śmierć komórek endokrynnych trzustki następuje pod ciosami własnego układu odpornościowego pacjenta. Istnieje jednak alternatywna hipoteza, która łączy chorobę z działaniem wirusów. Jeszcze ponad 50 lat temu eksperci zauważyli, że cukrzyca typu 1 często rozwija się po zakażeniu enterowirusem Coxsackie typu B. Podobne badania przeprowadzono wtedy więcej niż raz, chociaż żadne z nich nie dało jednoznacznych i wiarygodnych wyników.

Problemem tym zajmuje się również nowa praca wykonana przez zespół prof. Marii Craig z Australian University of New South Wales i zaprezentowana na dorocznym spotkaniu European Association for the Study of Diabetes (EASD). W 2011 roku Craig i jej współautorzy opublikowali już artykuł na poparcie hipotezy wirusowej o pochodzeniu cukrzycy typu 1, a teraz zebrali dodatkowe dowody na korzyść tej wersji.

Autorzy przeanalizowali wyniki około 60 wcześniejszych badań z udziałem ponad 12 000 pacjentów z cukrzycą. Okazało się, że szanse na wykrycie śladów enterowirusa u takich osób są około ośmiokrotnie wyższe niż zwykle, a w ciągu pierwszego miesiąca po postawieniu diagnozy – 16-krotnie. Jeśli pacjent miał bliskich krewnych z cukrzycą typu 1 lub innymi genetycznymi czynnikami predyspozycji do tej choroby, wskaźnik wzrósł do 29.

Niestety grupa enterowirusów jest dość szeroka i zróżnicowana, obejmuje ponad 80 wirusów zakażających człowieka. Należą do nich rinowirusy, które powodują przeziębienie oraz wirus polio, który jest związany z rozwojem poliomyelitis. Jednak wcześniejsze badania generalnie nie łączą cukrzycy typu 1 z żadnym konkretnym typem. Jednak wiele wskazuje na wirusy Coxsackie, które mogą powodować kardiomiopatię, zapalenie opon mózgowych i inne choroby.

Autorzy pracy podkreślają, że udział wirusów w rozwoju cukrzycy nie wyklucza wpływu innych czynników. Najprawdopodobniej wymagany jest szereg warunków, które prowadzą do poważnych uszkodzeń trzustki, w tym odżywianie, zaburzenia mikroflory i narażenie na niektóre zanieczyszczenia w czasie ciąży i we wczesnym dzieciństwie. Jak ostatnio zauważono, nawet nawyk spania na świetle może przyczynić się do zachorowania na cukrzycę.