Zdaniem naukowców, kilka miliardów lat temu Czerwona Planeta mogła dobitnie przypominać dzisiejszą Ziemię. Nie wiadomo jednak dlaczego Mars przekształcił się w planetę pustynną i utracił swoje pole magnetyczne. Zgodnie z nową teorią, którą zaprezentowano 21 marca na Konferencji Nauk Księżycowych i Planetarnych, marsjańskie pole magnetyczne mogło zostać „wyłączone” przez wodę.

Planetolog Joseph O'Rourke uważa, że w marsjańskim płaszczu mogły nagromadzić się nadmiarowe ilości wodoru oderwanego od cząsteczek wody, który mógł wyłączyć konwekcję i pole magnetyczne planety. Konwekcja polega na tym, że gęstsze materiały wnikają w rdzeń, podczas gdy lżejsze wynurzają się na powierzchnię planety. Zgodnie z nową teorią, lżejsze materiały takie jak wodór mogą osiadać się w pobliżu żelaznego rdzenia i blokować ruch gęstej materii, która pozwala utrzymać konwekcję.

Joseph O'Rourke twierdzi, że wodór ten może pochodzić z wody zawartej w marsjańskich minerałach. Gorący rdzeń może powodować rozpad cząsteczek wody na tlen i wodór – tlen może łączyć się z innymi elementami i ulokować się wysoko w płaszczu, lecz wodór może pozostać tuż nad rdzeniem i skutecznie zablokować konwekcję, a tym samym „wyłączyć” pole magnetyczne.

Przypuszcza się, że około 4 miliardy lat temu Mars mógł stracić swoje silne pole magnetyczne. Nie potrafimy jednak ustalić dlaczego Czerwona Planeta straciła swoją tarczę ochronną i jak mogło do tego dojść. Wciąż niewiele wiemy o jądrze Ziemi, zatem zrozumienie procesów zachodzących wewnątrz drugiej planety tym bardziej jest utrudnione.