Kiedy wyobrażamy sobie Biegun Południowy, większość z nas wyobraża sobie mróz, który wymaga ciężkich płaszczy z kapturem z puchu, aby wyjść na zewnątrz choćby na minutę. Nieustraszeni odkrywcy mogą być gotowi zapuścić się w krańce geograficzne bieguna południowego, ale dla przeciętnej osoby podróżowanie tam będzie w najlepszym razie wielkim wyzwaniem, a w najgorszym – wyrokiem śmierci.

Był jednak czas, kiedy Antarktyda nie była taką zamarzniętą tundrą, jaką znamy dzisiaj. Około 90 milionów lat temu, bez ludzkiego przemysłu, zdaniem ekspertów, temperatura była tam umiarkowana - a nawet bardzo ciepła. Pojawiła się roślinność, która miała więcej wspólnego z lasami deszczowymi niż z rzadkimi krzewami zimnego klimatu. Trudno to sobie wyobrazić, ale kiedyś krajobraz w pobliżu bieguna południowego przypominał brazylijską dżunglę.

W 2017 roku zespół naukowców z Niemiec i Wielkiej Brytanii badał obszar w pobliżu lodowca Pine Island na Zachodniej Antarktydzie. Ich odkrycia dowiodły, że w tym regionie istniały lasy deszczowe strefy umiarkowanej około 145-65 milionów lat temu. Znaleźli dowody na 90-milionową roślinność – skamieniałe korzenie, pyłki i zarodniki – które wskazują, że kiedyś kwitła tu zieleń.

Zespół natychmiast zdał sobie sprawę, że to, co odkryli, było rzadkie, ponieważ kolor skamieniałych korzeni znacznie różnił się od pokrywającej je warstwy skał osadowych. Na szczęście znalezione skamieniałe korzenie były bardzo dobrze zachowane, więc próbki pobrano z "podstawowego osadu", jak wyjaśnił jeden z badaczy. Aby zbadać dalej, zespół wykorzystał tomografię komputerową (CT), aby zajrzeć głębiej w ziemię i glebę pod powierzchnią.

Dzięki narzędziom użytym do przeprowadzenia badań naukowcom udało się stworzyć swego rodzaju replikę roślinności. Doszli do wniosku, że aby taka roślinność mogła rosnąć w pobliżu bieguna południowego, latem temperatura musiała wynosić około 19 stopni Celsjusza. Woda w tym rejonie osiągnęła 20 stopni Celsjusza. Szczególnie uderzająca jest nie tylko zauważalna różnica między ówczesną Antarktydą a współczesną Antarktydą, ale także to, że roślinność rosła pomimo pogrążenia w ciemności przez cztery miesiące każdego roku.

Założono, że pozycja Antarktydy pozostała niezmieniona - polarna ciemność, podczas której żadne światło słoneczne nie dociera do regionu. Znaleziono również dowody na obfite opady deszczu na tym obszarze. Zespół porównał ówczesny teren z niektórymi bagnistymi, zalesionymi obszarami dzisiejszej Nowej Zelandii.

W tym czasie – w okresie kredowym – wędrowały tu dinozaury, a wiele miejsc wyglądało zupełnie inaczej niż dzisiaj. Naukowcy są zgodni, że ogólnie świat był wtedy cieplejszy. Jednak odkrycia te były zaskoczeniem dla klimatologów, paleontologów i innych ekspertów specjalizujących się w kredzie. Praca zespołu, podobnie jak wszystkie rygorystyczne badania naukowe, zrodziła o wiele więcej pytań, na które należy odpowiedzieć - pytania dotyczące zmian klimatu, ocieplającej się planety oraz tego, że niektóre założenia dotyczące klimatu w niektórych regionach w określonym czasie nie zawsze wytrzymują kontrolę.

Podobnie jak wiele innych zimnych regionów, lodowiec Pine Island wraz z ociepleniem traci znaczne ilości lodu. W 2020 roku kolejna masywna góra lodowa, mniej więcej wielkości Waszyngtonu, oderwała się i spadła do oceanu. Region ten jest bogaty w możliwości dalszych badań. Jest jednak również krucha, podatna na kaprysy ocieplającej się planety, jednocześnie wspierając złożony ekosystem.

Ale pod lodem i śniegiem, pod niskimi temperaturami panującymi dziś na Antarktydzie, kryją się nowe dowody na istnienie lasów tropikalnych, a naukowcy i paleontolodzy kontynuują eksplorację tych głębin, aby dowiedzieć się wszystkiego, co tylko możliwe o życiu w tym regionie przez miliony lat temu.