Naukowcy odkryli, jak małe żaby żyjące w lasach deszczowych Ameryki Środkowej i Południowej mogą stać się prawie przezroczyste. Wysyłają one całą swoją krew do wątroby i prawie znikają.

W naturze przezroczystość występuje tylko u stworzeń całkowicie wodnych, takich jak larwy węgorza i galaretowate meduzy. W przypadku zwierząt lądowych i między lądem a wodą osiągnięcie przezroczystości jest trudniejsze, ponieważ światło inaczej odbija się od powietrza niż od wody.

Kolejnym problemem jest krew. Czerwone krwinki wykorzystują rdzawe białka hemoglobiny, które wiążą się z tlenem. Białka te pochłaniają światło i nadają krwi szkarłatny kolor, dzięki czemu skóra pozostaje nieprzejrzysta. Tylko antarktyczne ryby lodowe, które żyją w chłodnych głębinach Oceanu Południowego, całkowicie porzuciły hemoglobinę, nadając swojej krwi mętny biały kolor.

Aby dowiedzieć się, w jaki sposób szklane żaby pokonują tę przeszkodę, naukowcy wykorzystali wysoce skalibrowane kamery do uchwycenia przezroczystości szklanych żab Fleischmanna (Hyalinobatrachium fleischmanni), które gromadzą się wzdłuż strumieni w całej Ameryce Środkowej. W nocy, kiedy płazy rozmnażają się i żerują, są nieprzejrzyste, ale w ciągu dnia, kiedy drzemią na liściach, większość ich ciała, z wyjątkiem limonkowozielonego odcienia grzbietu, staje się przezroczysta. Pomaga to żabom wtapiać się w liście jak krople rosy i chronić przed pająkami i wężami.

Naukowcy zwrócili kilka żab do laboratorium i obserwowali je przez kilka dni. Uśpione przezroczyste żaby były od 34% do 61% bardziej przezroczyste niż aktywne. Okazało się, że ta zwiększona przezroczystość jest spowodowana brakiem czerwonych krwinek przepływających przez ich żyły.

„Zaobserwowaliśmy, że zwierzęta nie miały krwi, kiedy zasypiały” – mówi Carlos Taboada, biolog z Duke University i autor nowego badania. Kiedy się obudziły, krew zaczęła ponownie krążyć, zmniejszając jej przezroczystość.

Aby ustalić, gdzie podziały się krwinki, Taboada i jego współpracownicy wykorzystali obrazowanie fotoakustyczne, które pokazuje fale ultradźwiękowe wytwarzane, gdy czerwone krwinki absorbują światło. W ciągu dnia naczynia krwionośne w wątrobie żaby przepełniały się krwinkami czerwonymi, co skutkowało zwiększeniem wielkości narządu o około 40%. W porównaniu z innymi żabami drzewnymi, które mogą przechowywać tylko 12% swoich czerwonych krwinek w wątrobie, szklane żaby mogą przechowywać 89%, tj. prawie wszystkie czerwone krwinki ich organizmu.

Współautor badania, Jesse Delia, biolog z Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej, mówi, że nie jest jasne, w jaki sposób zwierzęta przeżywają tak ekstremalne adaptacje. „Praktycznie nie mogą przenosić tlenu przez 12 godzin dziennie”.

Kolejną zagadką jest to, w jaki sposób szklane żaby są w stanie przenieść tak wiele krwinek w jedno miejsce bez tworzenia potencjalnie śmiertelnego skrzepu. Rozwiązanie tego problemu może prowadzić do lepszych metod leczenia zakrzepów krwi u ludzi, mówi Richard White, onkolog z University of Oxford, który badał rozprzestrzenianie się raka i innych chorób u półprzezroczystego danio pręgowanego, ale nie był zaangażowany w nowe badanie. „Ta pozornie elementarna obserwacja dotycząca przezroczystych żab ma bardzo wyraźne implikacje dla ludzkiego zdrowia”.