Około 42 000 lat temu, pola magnetyczne Ziemi uległy odwróceniu, wywołując nagłe zmiany klimatyczne, wymierania i długoterminowe zmiany w zachowaniu ludzi. Nowe badanie dotyczące tego okresu historii Ziemi, sugeruje że ówczesne przebiegunowanie, mogło doprowadzić do wyginięcia neandertalczyków.

Północny biegun magnetyczny, nie ma stałego położenia. Zamiast tego chwieje się on w pobliżu geograficznego bieguna północnego. Jest to punkt, wokół którego obraca się Ziemia, z powodu ruchów w jej jądrze. Siła ziemskiego pola magnetycznego ciągle się zmienia. Jego intensywność zależy często od miejsca prowadzenia obserwacji. Znane są obszary zdecydowanie słabnącego pola jak i miejsca, w których następuje wzrost jego siły. Jak do tej pory, naukowcy nie byli w stanie zrozumieć, dlaczego ruchy biegunów magnetycznych, mogą być czasami bardziej ekstremalne niż chybotanie. Jedno z najbardziej dramatycznych zdarzeń tego typu miało miejsce w okolicach 42 000 lat temu. Badacze z Uniwersytetu Nowej Południowej Walii w Sydney i Muzeum Australii Południowej, ustalili, że we wspomnianym okresie, pole magnetyczne Ziemi praktycznie zniknęło.

Ludzkość, utraciła wówczas jakąkolwiek ochronę przed promieniowaniem kosmicznym. Dosłownie rozrywało ono na strzępy cząsteczki powietrza doprowadzając do ich jonizacji i wypalało warstwę ozonową wywołując falę zmian klimatycznych. Oznacza to, że przed 40 tysiącami lat nasi przodkowie musieli ratować się zarówno przed intensywnymi burzami, jak i topiącymi ich skórę promieniami słonecznymi. Naukowcy uważają, że popularne w tamtym okresie rysunki naskalne stanowią dowód na to, iż nasi przodkowie spędzali sporo czasu w jaskiniach. Nie czynili oni tego ze względu na słaby poziom rozwoju, a raczej ukrywali się w nich przed słońcem i burzami.

Odkrycie, że fluktuacje pola geomagnetycznego mogą wpływać na temperaturę i cyrkulację atmosfery w skali światowej, może stanowić wstęp do zrozumienia nagłych i anomalnych zmian paleośrodowiskowych. Jak wskazuje Alan Cooper, jeden z badaczy odpowiedzialnych za to badanie:

Gdyby podobne wydarzenie miało miejsce dzisiaj, konsekwencje dla współczesnego społeczeństwa byłyby ogromne. Napływające promieniowanie kosmiczne zniszczyłoby nasze sieci elektroenergetyczne i satelitarne.[...] Odwrócenie bieguna magnetycznego lub ekstremalna zmiana aktywności Słońca byłyby bezprecedensowymi przyspieszaczami zmian klimatu. Musimy pilnie zredukować emisję węgla, zanim takie przypadkowe zdarzenie się powtórzy.