Naukowcy powiadomili o planach budowy wielkiego podwodnego obserwatorium neutrin. Największa tego typu instalacja na świecie powstanie u wybrzeży Kanady z myślą o wykrywaniu wysokoenergetycznych neutrin, będących tworem ekstremalnych wydarzeń spoza Drogi Mlecznej.

Obserwatoria neutrin, takie jak detektor IceCube, który znajduje się głęboko pod lodami Antarktydy i jest obecnie największym tego typu urządzeniem, wykrywają promieniowanie Czerenkowa. Pojawia się ono, gdy przechodzące przez Ziemię neutrina oddziałują z jądrami atomów i powodują powstawanie szybko poruszających się cząstek wtórnych.

Detektor IceCube składa się z kilkudziesięciu fotopowielaczy, które zawieszono na linach w głębokich otworach w lodzie na Biegunie Południowym. W 2013 roku, urządzenie po raz pierwszy wykryło wysokoenergetyczne neutrina, pochodzące spoza naszej galaktyki. Cztery lata później zarejestrowało zdarzenie, które udało się powiązać z bardzo odległym, jasnym jądrem galaktyki typu blazar. Jednak zdaniem naukowców, należy udoskonalić detektor IceCube i wybudować kolejne obserwatoria, aby móc dokładniej określać pochodzenie kosmicznych neutrin.

Dlatego amerykańscy, kanadyjscy i niemieccy astrofizycy ujawnili plany budowy nowego podwodnego obserwatorium. P-ONE (Pacific Ocean Neutrino Experiment) powstanie na głębokości około 2,6 kilometra w Cascadia Basin, około 200 kilometrów od wybrzeża Kolumbii Brytyjskiej. Nowa instalacja będzie się składała z sieci 70 detektorów podzielonych na siedem grup, tworząc urządzenie o objętości 3 km3 i wykorzysta tamtejszy światłowód o długości 800 kilometrów, którzy obsługiwany jest przez inicjatywę Ocean Networks Canada Uniwersytetu Wiktorii i przekazuje dane na temat energii elektrycznej oraz promów do i z istniejących urządzeń, umieszczonych na dnie morskim.

Przyszłe obserwatorium P-ONE będzie jeszcze większe niż IceCube i pozwoli wykrywać rzadsze neutrina o wyższej energii. Instrument ten skupi się głównie na obserwacji neutin przychodzących z półkuli południowej, jednak obszary poszukiwań tych dwóch instrumentów będą się częściowo pokrywać.

Według obecnych planów, pierwsza część nowego obserwatoriów P-ONE powstanie pod koniec 2023 roku. Instalacja będzie gotowa do pracy i zacznie zbierać pierwsze dane do końca 2030 roku. Jednak naukowcy wskazują, że plany mogą ulec znacznemu opóźnieniu. Przykładowo europejskie podwodne obserwatorium neutrin KM3NeT pierwotnie miało być gotowe do pracy już w 2014 roku, jednak jego poszczególne elementy u wybrzeży Francji i Włoch będą gotowe dopiero w 2024 i 2026 roku.