Według nowego badania przeprowadzonego przez naukowców z Portugalii, działania człowieka nie tylko ocieplają Ziemię, ale także wprowadzają klimat planety w całkowity chaos.

Praca Wydziału Fizyki i Astronomii Uniwersytetu w Porto opisuje, w jaki sposób wykorzystanie paliw kopalnych i inne działania człowieka wpłyną na ogólny obraz życia na Ziemi w przyszłości. Przedstawionej prognozy nie można nazwać radosną.

Ziemia okresowo doświadcza ogromnych zmian we wzorcach klimatycznych, przechodząc od jednej stabilnej równowagi do drugiej. Przesunięcia te są zwykle spowodowane czynnikami zewnętrznymi, takimi jak zmiana orbity Ziemi lub masowy wybuch aktywności wulkanicznej.

Na obszarach czerwonych i pomarańczowych poziom wody wzrósł o 10-15 cm powyżej normy w czerwcu 2021 r. z powodu globalnego ocieplenia i topnienia lodowców. - Źródło:NASA

Wcześniejsze badania wykazały, że wkraczamy teraz w nową fazę napędzaną działalnością człowieka. W miarę jak ludzie uwalniają coraz więcej dwutlenku węgla do atmosfery, wkraczamy w nową erę antropocenu – okres systemu klimatycznego pod wpływem człowieka – którego nasza planeta nigdy wcześniej nie doświadczyła. W nowym badaniu naukowcy modelowali wprowadzenie antropocenu jako przemiany fazowej. Większość ludzi jest zaznajomiona z przemianami fazowymi w materiałach, na przykład gdy kostka lodu zmienia się ze stałej w płynną przez rozpuszczenie w wodzie lub gdy woda odparowuje w gaz. 

Ale przejścia fazowe występują również w innych systemach. W tym przypadku systemem jest klimat Ziemi. Teraz ma przewidywalny i regularny podział na pory roku, a przejście fazowe w klimacie doprowadzi do nowego charakteru tych pór roku i pogody w ogóle. Kiedy klimat przechodzi przemianę fazową, oznacza to, że na Ziemi zachodzą nagłe i bardzo szybkie zmiany we wzorcach pogodowych. W najlepszym przypadku, gdy ludzkość osiągnie limit produkcji węgla, klimat Ziemi ustabilizuje się na nowej, wyższej średniej temperaturze. Będzie nadal powodować wzrost poziomu morza i ekstremalne zjawiska pogodowe, ale przynajmniej można go nazwać stabilnym.

W najgorszym przypadku klimat Ziemi zamieni się w chaos. W chaotycznym klimacie będą również występować pory roku, ale będą się one dramatycznie zmieniać z dekady na dekadę (a nawet z roku na rok). Średnia temperatura Ziemi będzie się znacznie zmieniać, przechodząc od chłodniejszych do cieplejszych okresów w stosunkowo krótkich okresach czasu. 

W chaotycznym świecie niemożliwe będzie przewidzenie zachowania różnych systemów na Ziemi w przyszłości, nawet jeśli znamy obecny stan planety. Oznacza to, że wszelka zdolność do kontrolowania i doprowadzenia Ziemi do równowagi, która przyczynia się do zamieszkiwania biosfery, zostanie utracona.