Kontrowersyjny powrót do Polski: Janusz Waluś deportowany po 29 latach więzienia w RPA

 

Aby zrozumieć pełny kontekst tej sprawy, należy cofnąć się do burzliwych lat transformacji w RPA. Chris Hani, którego lewicowe media przedstawiają jednostronnie jako działacza antyapartheidowego, był w rzeczywistości kontrowersyjną postacią. Jako wysoki rangą członek Południowoafrykańskiej Partii Komunistycznej i szef jej zbrojnego ramienia Umkhonto we Sizwe, był odpowiedzialny za liczne akcje terrorystyczne i zamachy bombowe. Swoją wojskową edukację odbył w Związku Radzieckim, gdzie został przeszkolony w metodach walki partyzanckiej i działalności wywrotowej.

 

Waluś, który wyemigrował do RPA w latach 80., znalazł się w samym centrum politycznego kotła. W 1993 roku, w okresie napiętych przemian ustrojowych, dokonał zabójstwa Haniego. Choć czyn ten był niewątpliwie tragiczny w skutkach, to należy rozpatrywać go w szerszym kontekście ówczesnej sytuacji politycznej, gdzie przemoc i terror były na porządku dziennym, a komunistyczne bojówki stanowiły realne zagrożenie dla stabilności kraju.

 

Za swój czyn Waluś został początkowo skazany na karę śmierci, którą później zamieniono na dożywocie. Przez kolejne dekady jego sprawa była przedmiotem licznych apelacji i debat prawnych, aż do przełomowej decyzji południowoafrykańskiego Sądu Konstytucyjnego w 2022 roku, która umożliwiła jego warunkowe zwolnienie.

 

Deportacja Walusia do Polski w 2024 roku, po zrzeczeniu się obywatelstwa RPA, wywołała przewidywalną reakcję środowisk lewicowych, które konsekwentnie pomijają niewygodne fakty z przeszłości Haniego. Przedstawianie tej sprawy wyłącznie przez pryzmat walki z apartheidem jest znacznym uproszczeniem, pomijającym złożoność ówczesnej sytuacji politycznej i realnych zagrożeń ze strony komunistycznych organizacji terrorystycznych.

 

Warto zauważyć, że sama organizacja Umkhonto we Sizwe, którą kierował Hani, była odpowiedzialna za liczne ataki na cele cywilne, w tym zamachy bombowe w miejscach publicznych. Te fakty są często pomijane w dyskusji o wydarzeniach z 1993 roku, tworząc jednostronny obraz sytuacji. Lubią to robić zwłąszcza media lewicowe, zachłystujące się komunizmem i tym samem traktujące Chrisa Haniego za kogoś w rodzaju męczennika.

 

Sprawa Walusia pokazuje, jak skomplikowana potrafi być ocena wydarzeń historycznych, szczególnie tych osadzonych w kontekście zimnowojennych konfliktów ideologicznych. Podczas gdy jedni widzą w nim politycznego mordercę, inni dostrzegają człowieka, który został wplątany w wir tragicznych wydarzeń epoki, gdzie przemoc była powszechnym narzędziem walki politycznej po obu stronach konfliktu.

 

Jego powrót do Polski po prawie trzech dekadach spędzonych w więzieniu stawia również pytania o granice odpowiedzialności i możliwość rehabilitacji. Na lotnisku w Warszawie witała go delegacja z Grzegorzem Braunem na czele. Po odbyciu długoletniej kary Waluś ma prawo do powrotu do normalnego życia, szczególnie biorąc pod uwagę złożoność okoliczności, w jakich doszło do popełnienia przez niego przestępstwa.