Europejscy i Nowozelandzcy geolodzy odkryli w pobliżu Tonga podwodny wulkan o bardzo niespokojnej charakterystyce. Zmiany wysokości wulkanu znanego, jako Monowai zachodzą bardzo szybko, bo w ciągu zaledwie dni. Odkrycie według prowadzącego badanie Toniego Wattsa z Oxford University, mówi nam o tym, że dno morskie może być dużo bardziej dynamiczne niż nam się to wydawało.

Jak twierdzi naukowiec było to zaskoczeniem. Dla niego samego, bo przez całe życie zawodowe postrzegał dno morskie, jako coś bardziej stabilnego, teraz sam zebrał dowody na to, że jest wręcz przeciwnie.

Na dnie oceanów zdefiniowano około 32 000 podwodnych gór i większość z nich jest pochodzenia wulkanicznego. Nawet kilkanaście tysięcy z nich może być aktywnych wulkanicznie a ich lokalizacja powoduje, że są bardzo mało zbadane a wręcz o większości nic nie wiemy.

Naukowcy prowadzili badania wulkanu Monowai i mieli dużo szczęścia, że do erupcji nie doszło, kiedy tam pływali. Zdarzyła się po trzech dniach od kolejnego skanowania obszaru. Gdyby statek badaczy był tam w trakcie erupcji mógłby zatonąć.

Gdy dokonano kolejnego skanowania dna okazało się, że stożek się zawalił o 18,8 metra a w niektórych miejscach dno urosło o 79 metrów, wszystko to w ciągu kilku dni. Geofizycy stwierdzili wręcz, że wzrost nowego stożka jest tak szybki, że tylko Wezuwiusz i Góra św. Heleny generowały większy przyrost w czasie.

Tego typu podmorskie wulkany, których lokalizacje na dodatek nie są znane to potencjalne wyzwalacze tsunami. Erupcja z takiego wulkanu często kończy się osuwiskiem zbocza, co generuje falę tsunami. Dlatego właśnie ludzkość musi podjąć trud skatalogowania wszystkich podmorskich wulkanów.