Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) od lat stara się sprostać wyzwaniom związanym z globalnymi zbrodniami, takimi jak ludobójstwo, zbrodnie przeciwko ludzkości, czy zbrodnie wojenne. Jednakże w ostatnich latach, w obliczu rosnącej świadomości ekologicznej oraz narastających zagrożeń dla planety, MTK zwrócił swoje oczy na nowy obszar – ekobójstwo.

Ekobójstwo, definiowane jako „nielegalne lub lekkomyślne działania, które prowadzą do poważnych, rozległych lub długotrwałych szkód w środowisku naturalnym”, od lat jest tematem debat i dyskusji w kręgach prawniczych i ekologicznych. Mimo licznych prób, termin ten nie został jeszcze formalnie uznany za międzynarodowe przestępstwo na poziomie MTK. Jednak najnowsze inicjatywy wskazują, że może to się wkrótce zmienić.

W lutym 2024 roku, Karim Khan, główny prokurator MTK, ogłosił nową inicjatywę polityczną mającą na celu włączenie zbrodni przeciwko środowisku do zakresu działalności Trybunału. Khan podkreślił, że szkody wyrządzone środowisku stanowią zagrożenie egzystencjalne dla całej ludzkości, co sprawia, że są one równie poważne jak inne zbrodnie ścigane przez MTK. Co więcej, podjęto kroki mające na celu stworzenie odpowiedniej polityki, która umożliwi ściganie osób odpowiedzialnych za działania prowadzące do ekobójstwa w ramach już istniejących przepisów prawa międzynarodowego.

Jednym z głównych wyzwań w dążeniu do uznania ekobójstwa za zbrodnię międzynarodową jest kwestia odpowiedzialności korporacji. MTK ma jurysdykcję jedynie nad osobami fizycznymi, co oznacza, że w przypadku zbrodni popełnionych przez korporacje, tylko osoby zarządzające mogą być pociągnięte do odpowiedzialności. To, kto dokładnie byłby odpowiedzialny za decyzje prowadzące do zniszczenia środowiska, pozostaje przedmiotem intensywnych debat.

Mimo że kraje takie jak Francja, Belgia czy Kanada wyraziły poparcie dla uznania ekobójstwa za międzynarodową zbrodnię, największe światowe mocarstwa, takie jak Stany Zjednoczone, Chiny czy Indie, nie są członkami MTK. Brak wsparcia ze strony tych krajów może znacząco utrudnić wprowadzenie nowych regulacji, co rodzi pytania o skuteczność działań MTK w tej kwestii.

Istnieje jednak nadzieja, że wprowadzenie nowej definicji ekobójstwa do statutu rzymskiego, który jest fundamentem MTK, stanie się możliwe dzięki rosnącemu wsparciu międzynarodowemu oraz presji ze strony organizacji ekologicznych i obywateli na całym świecie. Wprowadzenie takiej zmiany wymagałoby jednak zatwierdzenia przez większość państw członkowskich MTK, co jest procesem długotrwałym i skomplikowanym.

Inicjatywa MTK w kierunku uznania ekobójstwa za zbrodnię międzynarodową to krok w stronę uznania, że szkody wyrządzane środowisku mogą być równie katastrofalne w skutkach jak ludobójstwo czy zbrodnie wojenne. Jeśli MTK zdecyduje się na ściganie sprawców ekobójstwa, może to stanowić ważny precedens w globalnej walce o ochronę środowiska. Będzie to również sygnał dla rządów i korporacji, że bezkarność w zakresie niszczenia natury może się skończyć.

Na razie jednak pozostaje nam obserwować, jak rozwija się ta sytuacja i jakie będą jej konsekwencje dla prawa międzynarodowego oraz przyszłości naszej planety.