Superwulkan Yellowstone, położony w Stanach Zjednoczonych, jest obiektem wzmożonej uwagi naukowców i społeczności międzynarodowej. Wobec niepewności związanej z możliwością jego erupcji, która mogłaby wywołać globalną katastrofę, konieczne jest dokładniejsze zrozumienie tego fenomenu geologicznego. W niniejszym artykule przybliżamy cechy Yellowstone, prawdopodobieństwo jego erupcji oraz potencjalne konsekwencje takiego zdarzenia.

Dolina Yellowstone to miejsce o unikalnym charakterze - nie tylko jako pierwszy na świecie park narodowy, utworzony w XIX wieku, ale też jako miejsce gdzie znajduje się tak zwany gorący punkt, zasilany z wnętrza Ziemi i dający o sobie znac jako ogromna komora magmowa. Ta wulkaniczna kaldera o wymiarach 72 na 55 kilometrów została odkryta dopiero w latach sześćdziesiątych XX wieku za pomocą satelitów. Obfitość gejzerów i gorących źródeł zdradzała jednak wulkaniczną aktywność pod powierzchnią parku.

Superwulkany to formacje geologiczne zdolne do tzw. megaerupcji, czyli wybuchów o sile 8 stopni w skali aktywności wulkanicznej (VEI). Taka erupcja, jak ta, która nastąpiła w Yellowstone 640 000 lat temu, uwolniła około tysiąca kilometrów sześciennych materii, pokrywając popiołem znaczną część dzisiejszych Stanów Zjednoczonych.

Erupcja Yellowstone w naszych czasach byłaby bezprecedensową katastrofą. Zagrożenie nie stanowiłaby płynąca lawa, ale chmury gorących gazów i popiołu, złożone z małych szklistych cząstek. Względem skali potencjalnych szkód dla Stanów Zjednoczonych, jesteśmy w stanie jedynie spekulować. Niektórzy badacze sugerują, że jedna trzecia populacji kraju znajdowałaby się na dotkniętym obszarze, inni zaś przewidują ekologiczne zniszczenie na skalę kontynentalną.

Erupcja wulkanu Tambora w 1815 roku, choć znacznie mniejsza (wulkan wyrzucił wtedy "zaledwie" 150-180 kilometrów sześciennych materii, zdobywając siedem punktów w skali VEI), spowodowała tzw. "rok bez lata". Pył wulkaniczny, który zasłonił niebo, wywołał globalne ochłodzenie, co z kolei doprowadziło do pandemii cholery. Był to przerażający przykład potęgi natury.

Choć niektórzy naukowcy ostrzegają, że Yellowstone może "obudzić się" w każdej chwili - w 2015 roku zauważono, że wulkan zaczął się podnosić w tempie 7 cm rocznie - co wskazuje na gromadzenie magmy, inni podkreślają niskie prawdopodobieństwo takiego scenariusza. Twierdzą, że superwulkany są rzadko aktywne, a Yellowstone nie jest wyjątkiem.

Superwulkan Yellowstone to obiekt o ogromnym zainteresowaniu naukowym i publicznym. Ewentualna jego erupcja mogłaby wywołać globalną katastrofę z niewyobrażalnymi konsekwencjami dla ludzkości. Czas i skala ewentualnej erupcji są jednak trudne do przewidzenia. Yellowstone pozostaje tajemnicą, która rodzi wiele pytań i kontrowersji.