Wojsko Polskie pozyskało własne samoloty typu AWACS

W listopadzie 2024 roku polskie Siły Powietrzne zyskały nową zdolność operacyjną dzięki wprowadzeniu do służby samolotów wczesnego ostrzegania i kontroli (AWACS) Saab 340 AEW. Te zaawansowane maszyny umożliwiają monitorowanie przestrzeni powietrznej nad wschodnimi granicami Polski, w tym obserwację działań na terytorium Rosji i Ukrainy. To znaczące wzmocnienie polskiego systemu obronnego jest efektem kontraktu zawartego w 2023 roku podczas rządów Prawa i Sprawiedliwości.

 

 

Decyzja o zakupie samolotów Saab 340 AEW zapadła w lipcu 2023 roku, kiedy to Agencja Uzbrojenia podpisała umowę na dostawę dwóch używanych maszyn tego typu od Szwecji. Wartość kontraktu wyniosła około 230 milionów złotych, co obejmowało nie tylko same samoloty, ale także pakiet logistyczny i szkoleniowy. Pierwszy z zakupionych samolotów dotarł do Polski w marcu 2024 roku, a drugi w czerwcu tego samego roku. Po przeprowadzeniu niezbędnych testów i szkoleń załóg, obie maszyny osiągnęły gotowość operacyjną w listopadzie 2024 roku.

 

Saab 340 AEW to samoloty wyposażone w zaawansowany system radarowy Erieye, umożliwiający wykrywanie i śledzenie obiektów powietrznych na odległość nawet 370 kilometrów oraz okrętów na dystansie do 320 kilometrów. Dzięki temu Polska zyskała zdolność do samodzielnego monitorowania przestrzeni powietrznej, co wcześniej było możliwe jedynie przy wsparciu sojuszniczych systemów NATO. Wprowadzenie tych maszyn do służby pozwala na szybszą reakcję na potencjalne zagrożenia oraz lepszą koordynację działań obronnych.

 

Operacyjne wykorzystanie Saab 340 AEW koncentruje się na monitorowaniu wschodniej flanki NATO, w tym obserwacji przestrzeni powietrznej nad Rosją i Ukrainą. W obliczu napiętej sytuacji geopolitycznej w regionie, posiadanie własnych samolotów wczesnego ostrzegania daje Polsce przewagę w zakresie zbierania informacji wywiadowczych oraz zwiększa świadomość sytuacyjną. Dzięki temu możliwe jest wczesne wykrywanie potencjalnych naruszeń przestrzeni powietrznej czy innych działań mogących stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa kraju.

 

Warto podkreślić, że zakup używanych samolotów Saab 340 AEW był podyktowany chęcią szybkiego wzmocnienia zdolności obronnych Polski. Nowe maszyny, takie jak Saab GlobalEye, oferują bardziej zaawansowane technologie, jednak ich pozyskanie wiązałoby się z dłuższym czasem oczekiwania i wyższymi kosztami. Decyzja o nabyciu sprawdzonych, choć używanych maszyn, pozwoliła na szybkie wprowadzenie ich do służby i natychmiastowe zwiększenie potencjału obronnego kraju.

Image

Źródło: Wikipedia - Saab 340AEW

Wprowadzenie Saab 340 AEW do polskich Sił Powietrznych to także ważny krok w kierunku uniezależnienia się od zewnętrznych systemów wczesnego ostrzegania. Dotychczas Polska korzystała z informacji uzyskiwanych z sojuszniczego systemu NATO AWACS, w skład którego wchodzi flota zmodernizowanych samolotów Boeing E-3A Sentry. Posiadanie własnych samolotów AEW stanowi uzupełnienie tych zdolności, dając pełną elastyczność w wykorzystaniu nowych maszyn w zależności od własnych potrzeb.

 

Wprowadzenie do służby samolotów Saab 340 AEW to także wyzwanie logistyczne i szkoleniowe. Załogi musiały przejść specjalistyczne szkolenia, aby w pełni wykorzystać potencjał nowych maszyn. Dodatkowo konieczne było dostosowanie infrastruktury naziemnej do obsługi i serwisowania samolotów. Wszystkie te działania zostały jednak sprawnie przeprowadzone, co pozwoliło na szybkie osiągnięcie gotowości operacyjnej przez nowe jednostki.

 

Wprowadzenie do służby samolotów wczesnego ostrzegania Saab 340 AEW znacząco wzmocniło zdolności obronne Polski. Dzięki nim polskie Siły Powietrzne mogą samodzielnie monitorować przestrzeń powietrzną nad wschodnimi granicami kraju, co jest szczególnie istotne w obliczu obecnej sytuacji geopolitycznej. To także krok w kierunku uniezależnienia się od zewnętrznych systemów wczesnego ostrzegania i zwiększenia autonomii w zakresie obronności.