Amerykańscy naukowcy przeanalizowali 985 skamielin i współczesnych ludzkich czaszek, co pozwoliło im odkryć, że trzy tysiące lat temu, ludzki mózg zmniejszył się. Autorzy postawili hipotezę, że kurczenie się mózgu następowało równolegle z przeniesieniem szeregu funkcji do obszaru umysłu zbiorowego. Wyniki badania opublikowano w czasopiśmie Frontiers in Ecology and Evolution.

Powszechnie wiadomo, że ludzki mózg rozrósł się w plejstocenie, a następnie niespodziewanie skurczył się w holocenie. Dokładny czas i przyczyny tego odwrotnego przejścia pozostają nieznane. Badając wielkość i strukturę kolonii różnych gatunków mrówek, a także fizjologię i zużycie energii na poziomie poszczególnych owadów, autorzy doszli do wniosku, że zmiany w objętości ludzkiego mózgu, mogą stanowić rezultat życia w społeczności.

Mózg jest najbardziej złożonym i energochłonnym organem. Autorzy uważają, że w grupach społecznych mrówek, gdzie istnieje wyraźny podział obowiązków, a podejmowanie decyzji przenoszone jest na poziom inteligencji zbiorowej, mózg owada skurczył się, by stać się bardziej energooszczędnym. Chociaż społeczności mrówek i ludzi różnią się pod wieloma względami, naukowcy uważają, że prawidła ewolucyjne pozostają wspólnym mianownikiem.

Mrówki mają wspólne cechy społeczne, takie jak grupowe podejmowanie decyzji, podział pracy i koprodukcja żywności. Te cechy, nie zawsze były charakterystyczne dla ludzi i pojawiły się mniej więcej na przełomie plejstocenu i holocenu, kiedy nasi przodkowie przeszli z klanów do plemiennej struktury społecznej. Naukowcy sugerują, że w przyszłości rosnąca eksternalizacja wiedzy, wymagająca coraz mniej energii do przechowywania dużych ilości informacji, może doprowadzić do dalszego zmniejszenia rozmiaru mózgu.