Co łączy upadek Cesarstwa Rzymskiego a COVID-19? Czy Imperium Rzymskie upadło z powodu chorób i zmian klimatu? Kyle Harper pokazuje w swojej genialnej historii epidemii i klimatu, jak wrażliwe są imperia. Jednak jego teza klimatyczna jest kontrowersyjna.

U szczytu wielkości Cesarstwo Wschodniorzymskie zostało przytłoczone niezwykłym wrogiem. Połowa populacji zmarła na zarazę, epidemię wywołaną przez bakterię.

Niektórzy naukowcy rysują podobieństwa z tym, co dzieje się współcześnie. Justynian I kierował się jednym głównym celem, tj. rozszerzeniem swoich posiadłości. Rządził Wschodnim Cesarstwem Rzymskim (Bizancjum). Cesarz miał wielu wewnętrznych i zewnętrznych rywali, ale ostatecznie został pokonany przez miniaturowego i nieoczekiwanego wroga w VI wieku naszej ery.

Bizancjum roiło się od pcheł i szczurów, które zarażały ludzi. Wielu z nich wciąż umierało z powodu nieznanej epidemii, cierpiąc na gorączkę i kaszel z krwawą plwociną. Sam Justynian został zarażony zarazą. Udaje mu się przetrwać, ale tylko po to, aby jego imperium zginęło. Zdaniem Kyle'a Harpera, profesora z University of Oklahoma, niektórzy historycy sugerują, że epidemia dżumy była spowodowana radykalną zmianą klimatu na Ziemi.

W swojej książce pt. „Fatum: Klimat i upadek Cesarstwa Rzymskiego” opisuje związek między zmianami klimatu, chorobami i historycznym rozwojem starożytnych imperiów. Seria erupcji wulkanicznych spowodowała niespotykane tysiąclecia ochłodzenia Ziemi.

Patogen bakteria dżumowa Yersinia Pestis, która zabiła prawie połowę bizantyjskiej populacji, rozprzestrzenia się lepiej w chłodne dni, więc zimne lata w tym okresie stwarzały idealne warunki do zakażenia. Globalizacja zwiększa rozprzestrzenianie się infekcji. Budowa wielu dróg w czasach Justyniana I pomaga ludziom podróżować jak nigdy dotąd. Handel rośnie, ale patogeny, w tym malaria, ospa i dżuma, są również szerzej rozpowszechniane.

W siódmym wieku, po kilku falach zarazy, populacja Europy zmniejszyła się o połowę. Następnie Arabowie docierają do Morza Śródziemnego, a jako koczownikom udaje się im uniknąć epidemii. Według Harpera, zmiany klimatu, które doprowadziły do różnych epidemii, zwiastowały koniec Cesarstwa Rzymskiego. Znaczenie, jakie Harper przywiązuje do klimatu, jest uważane przez wielu za przesadzone. Jeszcze przed 535 r. Cesarstwo Rzymskie straciło już część swojej świetności i mocy, a rozłam doprowadził do podziału. Klimat „tworzy atmosferę tego, co się dzieje, ale nie wyjaśnia działania”, zauważa w tym względzie Frankfurt Algemine Zeitung.