Nowe badania sugerują, że spożywanie nadmiernych ilości soli może sprzyjać pogorszeniu funkcjonowania poznawczego poprzez destabilizację białka tau. Występuje ono prawie wyłącznie w komórkach nerwowych, a jego zaburzone funkcjonowanie wiąże się m.in. z chorobą Alzheimera oraz innymi formami demencji.  

Wpływ spożywania soli na pogorszenie funkcji poznawczych badał dr Giuseppe Faraco, adiunkt badań neurologicznych w instytucie badawczym Weill Cornell Medicine w Nowym Jorku. Sformułowane przez niego wnioski opublikowano w czasopiśmie naukowym Nature Neuroscience.

Naukowiec odkrył, że dieta bogata w sód prowadzi do demencji u myszy, powodując w ich organizmach nadprodukcję cząsteczki, która sprzyja stanom zapalnym mózgu. Cząsteczka o nazwie interleukina-17 (IL-17) powstrzymuje komórki mózgowe przed wytwarzaniem tlenku azotu. Odgrywa on istotną rolę w rozszerzaniu naczyń krwionośnych, co umożliwia przepływ krwi. Zatem niewystarczający poziom tlenku azotu prowadzi do niedokrwienia mózgu.

Podczas badań na myszach wykazano, że dieta z nadmiarem soli wywołała wysoki poziom IL-17, co z kolei obniżyło poziom tlenku azotu i zmniejszyło przepływ krwi o 25%. Na podstawie tego eksperymentu, Faraco wysnuł hipotezę na temat tego, że wysoki poziom sodu w diecie powoduje u ludzi demencję właśnie ze względu na niewystarczające dokrwienie mózgu. Okazało się jednak coś zupełnie innego.

8-tygodniowe myszy były karmione dietą o wysokiej zawartości sodu przez 4-36 tygodni. Zespół badawczy pod kierownictwem dr Faraco przeprowadził u nich badania behawioralne, mózgowo-naczyniowe oraz molekularne, które ujawniły, że niski poziom tlenku azotu wywołany dietą o wysokiej zawartości soli wpłynął na zachowanie białka tau w mózgu.

Nadmierne gromadzenie się białka tau jest znakiem rozpoznawczym choroby Alzheimera. Choć w normalnych ilościach białko to wspiera neurony poprzez stabilizację struktur transportujących do nich substancje odżywcze, w momencie, gdy staje się ono niestabilne, zaburza ich prawidłową pracę.

Naukowcy odkryli, że nadmiar tlenku azotu hamuje aktywność wywołaną przez szereg enzymów, co prowadzi do upośledzonego funkcjonowania białka tau. W wyniku tego odłącza się ono od cytoszkieletu, gromadzi się w mózgu i powoduje zaburzenia poznawcze.

Na podstawie wcześniejszych odkryć zdecydowano się na połączenie diety z wysoką zawartością soli, która powoduje ograniczony przepływ krwi w mózgu razem z aplikacją przeciwciał, które utrzymują białka tau pod kontrolą. Takie rozwiązanie zdało egzamin – myszy wykazywały wówczas normalne funkcjonowanie poznawcze, mimo ograniczonego przepływu krwi w mózgu. Dzięki temu naukowcy ostatecznie udowodnili, że bezpośrednią przyczyną demencji jest białko tau, a nie niedokrwienie mózgu.

Oczywiście wyniki badania nie zmieniają faktu, że należy ograniczać ilość spożywanej soli. Unikamy wówczas nie tylko chorób neurodegeneracyjnych, ale także wszelkich chorób naczyniowych.