Wielkie wymieranie w Permie, 250 milionów lat temu było wydarzeniem bez precedensu. Zdarzały się okresy ginięcia gatunków, ale wtedy spotkało to aż 90% wszystkich żywych istot. Długo podejrzewano, że tę wielką katastrofę spowodowała aktywność wulkaniczna, teraz okazuje się, że byłą ona tylko katalizatorem innych zmian.

Zdaniem naukowców z MIT (Massachusetts Institute of Technology) wulkany spowodowały w jakiś sposób transfer genów do bakterii należącej do grupy archeonów, o nazwie Methanosarcina. Ten prymitywny organizm rozprzestrzenił się w oceanach niemal na całą planetę i zaczął produkować metan.

Miało to katastrofalne skutki i dlatego teraz tak bardzo obawiamy się emisji metanu z rozmarzającej wiecznej zmarzliny. Wtedy metan wyprodukowały bakterie. Doprowadziło to do bardzo szybkich zmian klimatycznych, które skutkowały wymarciem większości gatunków ze względu na niemożliwość adaptowania się do zupełnie nowych warunków.

Dopiero mniej więcej 20 milionów lat po wymieraniu permskim, na Ziemi pojawiły się pierwsze gatunki dinozaurów. Można powiedzieć, że ten niezwykły przykład ekspansji mikroba utorował drogę wielkim jaszczurom spychając pierwotne formy ssakopodobnych drapieżników do roli nornicy.

Według specjalistów z MIT Ziemia potrzebowała 30 milionów lat na jako takie odbudowanie biologicznej różnorodności na planecie. Życie w oceanach uległo drastycznej przemianie gdyż poprzez zmiany klimatu doszło do zakwaszenia oceanów, co okazało się zabójcze dla zdecydowanej większości zamieszkujących je organizmów. To właśnie wtedy dosłownie rozpuściły się wszystkie trylobity.

Eksperci zwracają uwagę, że podobny epizod ekspansji bakteryjnej spowodował kiedyś ogromną produkcję tlenu, bez którego nie byłoby możliwe życie jakie znamy. Doszło do tego około 2,5 miliarda lat temu, kiedy pierwsze prymitywne organizmy zaczynały stosować fotosyntezę. To utorowało drogę pierwszym gatunkom w taki sam sposób w jaki ekspansja Methanosarcina doprowadziła do ich wyginięcia.

Na podstawie wykopalisk wiemy na pewno o przynajmniej sześciu okresach wymierania w historii Ziemi. Oprócz opisanego wymierania permskiego 250 milionów lat temu okresy takie na mniejszą skalę zidentyfikowano min. 440, 365, a także 200 milionów lat temu. Najsłynniejsze wymieranie to oczywiście 65 milionów lat temu, kiedy z powierzchni Ziemi za sprawą uderzenia podwójnej asteroidy, zniknęły dinozaury.

Któregoś dnia nasze panowanie też może się skończyć i może do tego doprowadzić zarówno nasza głupota i uparte dążenie do zabijania własnego gatunku jak i mała bakteria, która może nagle terraformować Ziemię i przekształcić ją w zupełnie inny świat.