Jeśli nie jesteś zadowolony z kształtu nosa, powinieneś za to winić klimat, a nie swoich rodziców lub dziadków. W badaniu opublikowanym w tym tygodniu w czasopiśmie PLOS Genetics naukowcy z Uniwersytetu Stanowego w Pensylwanii doszli do wniosku, że ludzkie nosy mogą być kształtowane, przynajmniej częściowo, przez długi proces adaptacji do lokalnych warunków klimatycznych.

Ogólnie rzecz biorąc, szersze nosy są częściej spotykane w klimacie ciepłym i wilgotnym, a węższe nosy występują w zimnych i suchych strefach klimatycznych. Odkrycia opierają się na badaniu wielkości i kształtu nosów u osób z Afryki Zachodniej, z Azji Południowej, z Azji Wschodniej i Europy Północnej, a także ich przodków.

Badacze przyjrzeli się szerokości nozdrzy, odległości między nozdrzami, wysokości i długości nosa, zewnętrznej powierzchni oraz obszaru nozdrzy za pomocą obrazowania 3D twarzy. Wykazano, że szerokość nozdrzy jest silnie skorelowana z temperaturą oraz wilgotnością i raczej nie ma nic wspólnego z procesem, określanym jako dryft genetyczny.

Jedynym celem nosa jest kondycjonowanie powietrza, którym oddychamy, aby zapewnić, żeby było ono ciepłe i wilgotne, gdy dotrze do płuc, co pomaga zapobiec infekcjom. W obecnym badaniu stwierdzono, że węższe nozdrza zmieniają przepływ powietrza tak, że śluz w nosie może nawilżać i rozgrzewać powietrze skuteczniej.

„Prawdopodobnie bardziej istotne było posiadanie tej cechy w zimnych i suchych klimatach” – twierdzą naukowcy. „Osoby o węższych nozdrzach w chłodniejszych klimatach prawdopodobnie uzyskiwały lepsze osiągi i miały więcej potomstwa niż ludzie o szerszych nozdrzach w populacjach żyjących daleko od równika".

Nos miał jednak złożoną historię ewolucyjną, a naukowcy podejrzewają, że dodatkowe czynniki, takie jak preferencje kulturowe podczas wybierania partnera, również odgrywały rolę w kształtowaniu narządu. Badania nad ewolucją kształtu nosa i adaptacją klimatu mogą mieć konsekwencje medyczne i antropologiczne.

Studia nad adaptacją człowieka mają zasadnicze znaczenie dla zrozumienia występowania wielu chorób. Eksperci chcą ustalić, dlaczego niedokrwistość sierpowatokomórkowa, nietolerancja laktozy lub rak skóry są częściej identyfikowane w niektórych populacjach niż w innych. Eksperci są przekonani, że warto badać, czy kształt nosa i wielkość jamy nosowej wpływają na ryzyko zachorowania na choroby układu oddechowego pod kątem życia w klimacie różnym od tego, w jakim funkcjonowali przodkowie.